‘Yol’un sonu görünüyor (mu?)

Osmanlı’nın gerileyiş sürecinde bir çıkış ve çözüm seçeneği olabileceği varsayımı ile başlayan Batılılaşma serencamı, Tanzimat’la birlikte ‘resmiyet’ kazanmış, Cumhuriyet’le birlikte ‘olmazsa olmaz’ alternatifsiz bir amaç haline gelmiştir. Bu süreci tahlil ederken, tarihin meşhur sosyal bilimcisi İbn-i Haldun’un güçlüler ve zayıflar arasındaki ilişkilerin neden olduğu çelişkileri dikkate almak son derce yararlı olacaktır.
Ülkemizin statükodan yana aydınları, bir asırdan daha fazla bir zamandan beri Batılılaşmayı, bütün yönleriyle tahlil edip, ortaya çıkacak olumlu ve olumsuz kanaatler çerçevesinde bir bakış açısına sahip olmak yerine, sıradan yaşam biçimlerini kendi hayatlarının biricik gayesi haline getirmişlerdir. İş, bu sıradanlığı aşıp, ekonomik, siyasi ve toplumsal alanda bütünleşmeye dönüşünce, bu aydın anlayışı, engel çıkarma çabaları üzerinde yoğun bir faaliyete girişmiştir. İşin enteresan tarafı, Türkiye’nin AB’ye girme konusunda olumsuz tavır takınan Avrupa ülkelerinin muhafazakar grupları ile bizdeki statükocular arasında bakış açısı açısından çok ilginç mantalite benzerlikleri dikkati çekmektedir. Tabi ki, Türkiye’nin AB’ye giriş sürecinde, gelecekte ortaya çıkabilecek sorunlar ve zorluklar vardır. Bu zorlukları ve ihtiyatlı olunmazsa kaybedilebilecek değerlerin olduğunu altını çizerek vurgulayan aydınlarımız mezkur statükocu grubun dışındadır.
Şimdiye kadar özellikle halk nezdinde ekonomik olanakların, insan hakları ve demokrasinin en önemli adresi olarak görülen AB, son yıllarda yoğun ‘bilgilendirme’lerle öyle anlaşılıyor ki durum aslında hiç de bilindiği gibi değilmiş. Türkiye’nin yarım asırlık mücadelesinde finale yaklaşılırken her AB ülkesinin kendince farklı hesapları var elbette. Ellerindeki ekonomik olanakları kaybedeceği endişesi taşıyanlarla birlikte, siyasi bedelleri göze alamayanlar, kimliklerinin, uygarlıklarının bunu kaldıramayacağını düşünenler gibi daha pek gerekçe öne sürenler bulunduğu bilinmektedir.

Yazının devamı Bekir HAŞİMOĞLU tarafından yayınlanan Moral Yazıları isimli kitapta.

Bekir HAŞİMOĞLU
E-posta: bekirhasimoglu@gmail.com